Brezilya’da 250 bin kişi Dünya Kupası sebebiyle evinden oldu

Dünya Futbol Şampiyonasının başlamasına iki haftadan daha az bir zaman kala organizasyonun Brezilya’daki sosyal yapıya olumsuz etkisi kaygı uyandırıyor. Son olarak geçtiğimiz hafta yerlilerin ok ve mızraklarıyla polisle çatışma görüntüleri basına yansıyan Brezilya’da 250 bin kişi Dünya Kupası sebebiyle evinden oldu.

2014 Dünya Futbol Şampiyonası ve 2016 Olimpiyat Oyunları’nın gerçekleşeceği Brezilya’da büyük kentler bir şantiyeye dönmüş durumda. Stadyumlar, spor kompleksleri, yeni yollar ve tesisler inşa ediliyor. Bu durum kısa vadede yatırım ve istihdam anlamına geliyor. Fakat bu aynı zamanda yüz binlerce kişinin doğduğu ve yaşadığı yerden olması da demek.
Dünya Şampiyonası ve Olimpiyatlar için yapılan tüm tesisler yoksul mahallelerde. Rio de Janiero’da 40 bin kişi yerinden oldu. Yasal bir tapudan yoksun olan bu ailelere devlet bir defalığına 2200 dolar yardım yapıyor. Bununla beraber uygulanan yasaya göre yerinden çıkarılanlar 60 km’den yakın bir noktaya yerleşim kuramıyorlar.

Alınan güvenlik önlemleri çerçevesinde ordu kent merkezlerine yakın uyuşturucu çetelerinin denetimindeki “favela”lara yani gecekondu mahallelerine operasyonlar yapıyor ve denetimi altına alıyor. Bu operasyonlarda bazı yargısız infaz olayları da biliniyor. Ek olarak güvenlik güçlerinin kupa bölgelerini sokakta yaşayanlardan temizlediği görülüyor. Söz konusu “temizlik” operasyonlarının sonuçları hakkında da soru işaretleri var. Geçen hafta ülkenin kuzey sahil kesimindeki Fortaleza’da altı sokak çocuğunun resmi bir araçtan açılan ateş sonucu öldürüldüğü haber alındı. Bu da pek şaşırtıcı olmadı: Zira Brezilya’da güvenlik güçlerinin geçmiş dönemlerde özellikle sokak çocuklarını “yok ettiği” çok bilinen bir gerçek.

Yarattığı tüm sosyal problemlere rağmen herkes biliyor ki maçlar başladığında Brezilyalılar 24 saat futbol dışında bir şey düşünmeyecekler. Bu ülkede futbolun büyüleyici etkisinden en çok faydalananlar siyasetçiler ve uyuşturucu tekelleri. Halkın istemediği yasalar önemli futbol maçları ve karnaval sırasında meclisten geçerken, büyük uyuşturucu nakilleri de aynı zaman diliminde gerçekleşiyor.

Bir yandan Dünya Kupası için söz verilen tesislerin ancak %30’u yetiştirildiği söylenirken diğer yandan Olimpiyat Komitesinin belirlediği 12 milyar dolarlık yatırım bütçesinin aşıldığı biliniyor. Rantın büyüklüğü yerel ve uluslararası irili-ufaklı tüm çıkar çevrelerini birleştirmiş durumda. Bir devletler konfederasyonu olan Brezilya’da merkezi hükümet bu çıkarları garanti altında tutmaya çalışırken yatırım ve istihdamın ülke ekonomisine olumlu etki yapmasını bekliyor.